Donderdag kreeg ik het bericht van de Imkervereniging of ik mijn kast die kant op wilde brengen. Want ze zouden een dezer dagen vegers gaan maken en dan kon die veger gelijk bij mij de kast in. Dus vol goede moed en met heel veel spanning richting de vereniging gereden om mijn kast daar neer te zetten. En vanmiddag kreeg ik een berichtje “Er zit een volk in, kom je hem snel halen, want ze hebben geen raat en geen voer!!”. Dus in de auto gesproken en voila, ik heb bijen, Carnica bijen.
Misschien een rare term, een veger. Maar een veger eigenlijk een kunstzwerm. Bijen willen ieder jaar zwermen, dat zit gewoon in de natuur. Een koningin legt een heel jaar lang eitjes en bedenkt rond eind april, mei dat het wel goed gaat met dit volk. Meestal ook omdat het te druk wordt in de kast en het dus verstandig is om het volk te splitsen. Dus de werksterbijen bouwen een aantal koninginnen ‘cups’ waar de larven in gaan die extra verzorgd worden zodat ze koninginnen worden. En de ‘oude’ koningin verzameld ongeveer de helft van het volk, iedereen eet zijn buikje vol met honing en ze vliegen gezamelijk uit. Die zwerm gaat meestal niet zo ver, meestal omdat de oude koningin niet zover kan vliegen, maar komt in een boom te hangen en rond deze tijd kun je die zwermen zien. Een meestal is er wel een lokale imker geïnteresseerd in de ‘gratis’ bijen. En die zwermen zijn ook niet gevaarlijk, want alle bijtjes hebben volle buikjes en zijn dus ongelofelijk ontspannen. Gewoon net als wij na een stevige maaltijd, met een suikerrijk toetje.
Een veger of kunstzwerm maak je eigenlijk om te voorkomen dat het volk natuurlijk gaat zwermen. Want hoewel die zwermen dus niemand kwaad doen, ben je wel je koningin en de helft van je volk kwijt. Dat is jammer. Wat je dan beter kan doen is een veger maken, waarbij je dus zelf een opsplitsing maakt van je volk en je (meestal) de oude koningin en de helft van je volk in een nieuwe kast plaatst. De theorie is simpel, hang gewoon de helft van de raten over in een andere kast, plaats de koningin erbij, deksel erop en klaar is kees. En als je die kast dan ook nog even een tijdje op een hele andere plek zet (6 km verderop of zo) dan gaat die kast opnieuw groeien tot een volledig volk.
Klinkt goed, alleen mijn imkervereniging werkt met Nederlandse spaarkasten en ik heb een Top Bar Hive (TBH) of Toplattenkast. En een raam van een spaarkast past niet in een TBH. Das een beetje jammer. Nu kan je twee dingen doen. Je kan de raten op maat knippen en overhangen, maar dat is best wel een raar klusje. Ten eerste knip je met een stevig tang alle zijlatten door die door de vorige imker zorgvuldig in elkaar zijn gezet. En dan knip je de raat zodat hij gaat passen, waarbij je dus door of broed, of nektar of pollen heen knipt. Dat is ook geen fijn begin. Of je doet het nog weer anders. Je schudt de koningin en veel van haar volk gewoon in de kast, deksel erop en klaar. Maar dan zul je ze wel even flink moeten bijvoeren. Want kijk, een koningin die gaat vliegen, laat de helft van haar volk eerst de buikjes vol eten. Maar in dit geval staan ze ’s ochtends op, hangen de pjama’s op en worden halverwege de dag ineens uithuis geplaatst in een nieuwe kast. Dus dat heb ik hier ook gedaan. En ik heb ze nu getrakteerd op 1,5 kilo natte suiker oftewel een beetje opgelost in water. En nu moeten ze het huis helemaal gaan inrichten, dus ik hoop dat ze zin hebben om mooie rechte raten te bouwen. Want als ze nu goed beginnen hoef ik niet te corrigeren, want laten we eerlijk zijn. Je wilt een bijenvolk met straks zo’n 30-40 duizend bijen niet corrigerend toespreken.